Όλα τα μέτρα που παρουσιάζουμε σήμερα είναι αλληλένδετα. Προσεγγίζουμε το φαινόμενο της μετανάστευσης συνολικά, τόσο στην εξωτερική όσο και στην εσωτερική του διάσταση.
Τα μέτρα που προτείνουμε για τη συνεργασία με τη Λιβύη και τις γειτονικές της χώρες, εάν εφαρμοστούν γρήγορα και αποτελεσματικά, θα συμβάλλουν καθοριστικά ώστε να περιοριστούν οι μεταναστευτικές ροές στην περιοχή της Κεντρικής Μεσογείου και η απώλεια ανθρωπίνων ζωών στη θάλασσα.
Τα μέτρα αυτά συμπληρώνουν και ολοκληρώνουν το έργο που ξεκινήσαμε πέρσι στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, με την εφαρμογή της Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας, καθώς και με τη συνεργασία μας με χώρες της υποσαχάριας Αφρικής, μέσω του Πλαισίου Εταιρικής Σχέσης της ΕΕ με τρίτες χώρες.
Η μείωση των παράτυπων ροών από την Κεντρική όσο και στην Ανατολική Μεσόγειο, σε συνδυασμό με τη βελτίωση των συνθηκών για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες σε όλες τις γειτονικές χώρες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Λιβύης, θα επηρεάσουν σημαντικά τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε το μεταναστευτικό στο εσωτερικό της ΕΕ. Κάτι τέτοιο θα διευκόλυνε τις συζητήσεις μας σχετικά με την αλληλεγγύη και την υπευθυνότητα, θα βοηθούσε στην πρόοδο των διαπραγματεύσεων για την αναθεώρηση του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου, και θα ενίσχυε τη δυνατότητα επιστροφής των παράτυπων μεταναστών.
Όλα αυτά απαιτούν μια συλλογική προσπάθεια τόσο εκ μέρους της ΕΕ και των Κρατών Μελών, όσο και άλλων σημαντικών διεθνών εταίρων μας, όπως ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης και η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες.
Είναι εξαιρετικά σημαντικό να ενισχυθεί η συνεργασία μεταξύ όλων των εμπλεκομένων φορέων στη Λιβύη και τις γειτονικές χώρες, όπως και να διατεθούν επαρκείς πόροι. Κάτι τέτοιο θα είναι προς το συμφέρον όχι μόνο της ΕΕ, των μεταναστών και των προσφύγων που βρίσκονται στη Λιβύη, αλλά θα συμβάλλει και στην αποκατάσταση της σταθερότητας στη Λιβύη.
Η Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή και η Europol θα διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο σε αυτή τη νέα προσέγγιση που προτείνουμε για την Κεντρική Μεσόγειο. Και οι δυο Οργανισμοί θα συμβάλλουν ενεργά στην καταπολέμηση των δικτύων διακινητών.
Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή αποτελεί βασικό παράγοντα για την καλύτερη προστασία των εξωτερικών μας συνόρων, αλλά και τη διασύνδεση των εξωτερικών και εσωτερικών πτυχών της πολιτικής μας για τη μετανάστευση.
Χρειάστηκαν μόλις 9 μήνες για να υιοθετηθεί η πρόταση για τη δημιουργία του Οργανισμού, ενώ μέσα μόνο σε τρεις μήνες έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος σε ό,τι αφορά την επιχειρησιακή του λειτουργία. Διαθέτει πλέον ξεχωριστές εφεδρείες άμεσης αντίδρασης και επιστροφής, αυξάνοντας τόσο το ανθρώπινο δυναμικό όσο και τον τεχνικό εξοπλισμό υποστήριξης των κρατών μελών. Τα Κράτη Μέλη πρέπει να συμβάλλουν επειγόντως στην κάλυψη των κενών. Οι αξιολογήσεις ευπάθειας είναι επίσης ένα κρίσιμο στοιχείο. Ο Οργανισμός θα πρέπει να διασφαλίσει μια διαδικασία ώστε να δίνεται προτεραιότητα στον εντοπισμό των πιο επειγουσών αδυναμιών.
Τέλος, η Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή αποκτά διευρυμένες αρμοδιότητες σε ό, τι αφορά την επιστροφή των παράτυπων μεταναστών και τη συνεργασία με τρίτες χώρες. Στο πλαίσιο αυτό, υιοθετήσαμε σήμερα τις συστάσεις προς το Συμβούλιο για την έγκριση της έναρξης των διαπραγματεύσεων με τη Σερβία και την ΠΓΔΜ.
Η Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή δεν υποκαθιστά τα Κράτη Μέλη σε ό,τι αφορά τις ευθύνες και τις αρμοδιότητες τους, αλλά αντίθετα τα υποστηρίζει και τα συνδράμει. Απαιτείται συνεχής προσπάθεια και μια ολοκληρωμένη προσέγγιση, προκειμένου να καταστεί πλήρως λειτουργική η Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή.
Η δημιουργία ενός περιβάλλοντος ασφάλειας είναι αναπόσπαστο κομμάτι του πακέτου που παρουσιάζουμε σήμερα που περιλαμβάνει την επιστροφή στην κανονική λειτουργία της Σένγκεν, την καλύτερη προστασία των εξωτερικών συνόρων, και τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών από τη Λιβύη.
Σήμερα παρουσιάζουμε την τέταρτη έκθεση προόδου προς μια γνήσια και αποτελεσματική Ένωση Ασφάλειας. Η έκθεση εστιάζει στην ανταλλαγή πληροφοριών, την προστασία των ευάλωτων στόχων, την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και την προστασία των δεδομένων στον τομέα της ασφάλειας. Όλα αυτά τα στοιχεία αποτελούν σημαντικούς τομείς για την ασφάλεια των πολιτών μας και βασικές προτεραιότητες για τις δράσεις μας την προσεχή περίοδο.
Στο ίδιο πνεύμα, οφείλουμε να συντονίσουμε τις προσπάθειές μας για την επιστροφή στην κανονική λειτουργία της Σένγκεν. Αυτή τη στιγμή υφίστανται προσωρινοί συνοριακοί έλεγχοι που συνιστούν έκτακτα μέτρα για την αντιμετώπιση μιας έκτακτης περίστασης.
Στόχος της Επιτροπής, αλλά και δικός μου προσωπικά, παραμένει η σταδιακή άρση των προσωρινών συνοριακών ελέγχων και η επιστροφή στην κανονική λειτουργία του συστήματος Σένγκεν, το συντομότερο δυνατόν. Παρά την πρόοδο και τη σταθερή βελτίωση που έχει σημειωθεί τους τελευταίους μήνες, δεν έχουμε καταφέρει να επανέλθουμε ακόμα στο σημείο αυτό.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο προτείνουμε σήμερα την παράταση των προσωρινών ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα των ιδίων πέντε Κρατών Μελών, για μια πρόσθετη, αυστηρά περιορισμένη, χρονική περίοδο τριών μηνών.
Θέλω να είμαι σαφής, η συνέχιση των ελέγχων προτείνεται μόνο εφόσον κρίνεται αναγκαία, και πάντοτε ως έσχατη λύση. Ενθαρρύνουμε ρητά τα Κράτη Μέλη να εξετάσουν εναλλακτικές επιλογές, και κυρίως να διεξάγουν αστυνομικούς ελέγχους στις περιοχές κοντά στα σύνορα. Οι έλεγχοι δεν πρέπει και δε θα συνεχιστούν για πάντα.
Η Σένγκεν είναι ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το πιο απτό παράδειγμα της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, και πρέπει να καταβάλλουμε κάθε προσπάθεια για τη διαφύλαξη, την προστασία και την προάσπισή της.
