Με προσοχή και σύνεση

Του Κώστα Ιορδανίδη, Εφημ. Καθημερινή

Σε εποχές πενίας το σύνδρομο του Ελντοράτο επανέρχεται με καταθλιπτική συνέπεια. Στην παρούσα συγκυρία και στην Ελλάδα των Mνημονίων, το Ελντοράντο δεν βρίσκεται στη ζούγκλα του Αμαζονίου αλλά στο Αιγαίο.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η αξιοποίηση των όποιων πλουτοπαραγωγικών πηγών μιας χώρας είναι υποχρέωση της όποιας κυβερνήσεως. Εξίσου αναμφισβήτητο είναι, ωστόσο, ότι κάθε προσπάθεια ασκήσεως κυριαρχικών δικαιωμάτων δεν είναι συνετό να θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια της χώρας.

Είναι επίσης προφανές ότι η Ελλάς την τελευταία τριετία, λόγω του οξύτατου δημοσιονομικού προβλήματος, απώλεσε σαφώς το όποιο κυριαρχικό δικαίωμα διέθετε -μετά την ένταξή της στο ευρώ- στον χώρο της οικονομίας. Υπό την πίεση των κομμάτων της αντιπολιτεύσεως και την οργή της κοινής γνώμης για την αναγκαστική υπαγωγή της χώρας στον έλεγχο των δανειστών της, ίσως να αισθάνεται η κυβέρνηση κάποια ανάγκη να επιβεβαιώσει τα κυριαρχικά της δικαιώματα σε άλλες περιοχές ευθύνης της. Ανακλαστικές αντιδράσεις της μορφής αυτής, ωστόσο, ενέχουν σοβαρότατους κινδύνους.

Εδώ και σαράντα χρόνια οι σχέσεις της Ελλάδος με την Τουρκία δοκιμάζονται επικίνδυνα. Δύο φορές οι χώρες ευρέθησαν στο χείλος πολεμικής αναμετρήσεως για το Αιγαίο -και όχι για την Κύπρο- στα χρόνια της μεταπολιτεύσεως: Το 1987, όταν η Ελλάς συμφώνησε με την Τουρκία να απέχει από μονομερείς ενέργειες εκμεταλλεύσεως των κοιτασμάτων πετρελαίου. Και εκ νέου το 1996, εξ αφορμής της κρίσεως των Ιμίων.

Εάν στη διάρκεια των σαράντα ετών υπήρχε κάποιος ad hoc διακανονισμός με την Τουρκία ως προς το θέμα αυτό -δίχως την εσπευσμένη «ρύθμιση» των άλλων προβλημάτων που υφίστανται- το οικονομικό όφελος θα ήταν πολλαπλό. Πέραν τούτου, η οικονομική συνεργασία στον τομέα αυτό θα δημιουργούσε ασφαλώς προϋποθέσεις κοινής δράσεως και σε άλλους τομείς.

Θα ήταν ίσως σκόπιμο εάν η ελληνική εξωτερική πολιτική έπαυε να προσδιορίζεται με βάση την αντιπαλότητά της προς την Τουρκία για το θέμα των υδρογοναθράκων. Το πολιτικό σύστημα της μεταπολιτεύσεως απέφυγε να αντιδράσει όταν διέθετε υπεροπλία στο Αιγαίο -αεροσκάφη Φάντομ και γερμανικά υποβρύχια- στο μείζον πρόβλημα της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο της οποίας η Ελλάς παραμένει εγγυήτρια δύναμη.

Η άρνηση των ελληνικών κυβερνήσεων -της παρούσης περιλαμβανομένης- να έρθουν σε συνεννόηση με την Τουρκία για ένα οικονομικό θέμα όπως η εκμετάλλευση του υπογείου πλούτου του Αιγαίου -δίχως τη λύση των άλλων προβλημάτων που ήγειρε στη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών η Άγκυρα- προσβάλλει από μίαν άποψη τη φιλοτιμία πρωτίστως των Ελληνοκυπρίων, που κυριολεκτικώς αφέθησαν στη μοίρα τους το 1974.

Υπάρχει, βέβαια, το θέμα της προγραμματικής συμφωνίας των τριών κομμάτων, τα οποία στηρίζουν την κυβέρνηση, για τον προσδιορισμό της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Ελλάδος, που εκκρεμεί από το 1982. Αλλά πλείστα όσα σημεία της συμφωνίας αυτής αθετέθηκαν.

Και εν πάση περιπτώσει πατριωτικό δεν είναι ό,τι οδηγεί σε άφρονες συγκρούσεις. Το απέδειξε η Μικρασιατική Εκστρατεία, ασχέτως εάν ο Ελευθέριος Βενιζέλος κατάφερε να επιρρίψει τις ευθύνες στους πολιτικούς του αντιπάλους, που οδηγήθηκαν στο εκτελεστικό απόσπασμα.

 Ημερομηνία Δημοσίευσης: Κυριακή, 13 Ιανουαρίου 2013

«Η ανάρτηση των άρθρων με ιδιαίτερο ενδιαφέρον δεν σημαίνει και απόλυτη ταύτιση με το περιεχόμενο των ιδεών του αρθρογράφου. Τα άρθρα αξιολογούνται ως ενδιαφέροντα για προβληματισμό.»